Geen gasaansluiting in wijk van de toekomst

Koken en verwarmen met gas zijn in Nederland heel normaal. Maar als het aan milieuorganisaties en netbeheerders ligt, is dat binnenkort in nieuwbouwwijken niet meer mogelijk. Volgens hen moeten huizen zonder gasaansluiting de norm worden.

Klimaatneutraal in 2050

Tijdens de klimaattop in Parijs in december 2015 zijn afspraken gemaakt om klimaatverandering tegen te gaan. In 2050 moeten alle Nederlandse woningen volgens de overheid klimaatneutraal zijn. De uitstoot van CO₂ moet worden teruggedrongen. Dat betekent dat we fors minder energie uit fossiele bronnen moeten gaan gebruiken, zoals aardgas. De Stichting Natuur & Milieu wil dat vanaf 2035 al negentig procent van alle huizen van het gas af is en Milieudefensie ziet het liefst dat alle gebouwen en woningen in 2035 zonder aardgas kunnen.

Gasaansluiting is niet noodzakelijk

De eenvoudigste eerste stap naar een aardgasloze toekomst is nieuwe huizen niet meer aansluiten op het gasnet. Technisch is het goed mogelijk om te bouwen zonder gasketel. Netbeheerders zijn echter wettelijk verplicht om huizen aan te sluiten op aardgas als een projectontwikkelaar of bewoner daar om vraagt. Overigens alleen als dat economisch rendabel is, en bijvoorbeeld niet als er in de wijk al een warmtenet aanwezig is.

Aansluitplicht voor gas moet verdwijnen

Netbeheerder Stedin wil van de aansluitverplichting op gas af. Jaarlijks worden naar schatting bijna 40.000 nieuwe huizen aangesloten op het gasnet. De investeringen bedragen zo’n 100 miljoen euro per jaar. Gasleidingen gaan veertig jaar mee. Volgens Stedin kunnen de netbeheerders deze investeringen niet meer terugverdienen als alle woningen in 2050 klimaatneutraal moeten zijn. Verantwoordelijk minister Kamp van Economische Zaken werkt aan een verandering van de wet, waardoor de aansluitverplichting vervalt.

Bodemenergie of stadsverwarming

Branchevereniging NEPROM heeft hier begrip voor. Directeur Jan Fokkema: “Het is inderdaad verstandig om kritisch te kijken naar de aanleg van nieuwe gasnetten. Het is wettelijk geregeld dat vanaf 2021 alle nieuwbouw energieneutraal moet zijn. Veel ontwikkelaars zijn daar nu al mee bezig. Verwarming van nieuwbouwhuizen gebeurt steeds vaker via andere bronnen, zoals bodemenergie of stadsverwarming. Een gasaansluiting is dan niet meer nodig. Maar zover is het nu nog niet.”

‘All electric’ kent nog uitdagingen

Steeds vaker zien we ‘all electric’ huizen, die niet op het gasnet en ook niet op een warmtenet zijn aangesloten. Ook die huizen zijn vooralsnog niet CO₂-neutraal. Dat komt doordat slechts zes procent van de elektriciteit uit duurzame bronnen komt. Er is dan ook nog een lange weg te gaan voordat het grootste deel van de elektriciteit groen is. Een andere uitdaging is de ongelijktijdigheid van vraag en aanbod. De vraag naar energie concentreert zich in de winter en in de avond, terwijl de opwekking van zonne-energie voornamelijk overdag en in de zomer plaatsvindt. Voor een betere afstemming van vraag en aanbod en de opslag van elektriciteit zijn verdere innovaties nodig.