Utrecht is de snelst groeiende stad van Nederland en laat andere grote steden zoals Amsterdam, Den Haag en Rotterdam achter zich. Het gaat hier om de procentuele groei van het aantal inwoners. Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (uit 2016) groeit de bevolking van Utrecht in de periode tot 2030 met bijna 20 procent tot ruim 400.000 inwoners. De behoefte aan nieuwbouwhuizen is dan ook gigantisch, zowel in de stad en aan de randen van de stad.
Op deze plek gaat het gebeuren. Nieuwbouwmakelaar Eric Anker van Lauteslager Makelaars kijkt om zich heen in De Stadstuin in Utrecht. Het oude kantoorpand aan de Europalaan – aan de westkant van de stad – is nu een ontmoetingsplek voor buurtbewoners, freelancers, starters en creatieve ondernemers. Het is een vergaderplek. De ruimte is goed gevuld. Er wordt koffie gedronken en er klinkt geroezemoes. Deze plek zorgt voor verbinding en is makkelijk te bereiken, zegt Eric Anker. Als het aan hem ligt komen er ook evenementen op het nabijgelegen – nu nog braakliggend – terrein. Hij denkt aan een festival. “Consumenten maken dan kennis met dit gebied en gaan het associëren met iets leuks. En zo kan het gevoel ontstaan dat ze hier in de toekomst wel willen wonen.”
Maar liefst 6000 nieuwe woningen
Volgens de huidige plannen komen er ongeveer 6000 nieuwe woningen – en dan vooral appartementen – op deze locatie langs het Merwedekanaal. Het gebied is gunstig gelegen nabij uitvalswegen en ook de binnenstad van Utrecht is op de fiets te bereiken. De andere kant op, aan de overkant van de snelweg A2, ligt VINEX-wijk Leidsche Rijn. Ook daar zijn nog mogelijkheden om te verdichten en meer woningen neer te zetten, volgens Eric Anker. “Maar de gemeente Utrecht heeft er nadrukkelijk voor gekozen om ook de stad in te gaan. Er ligt dan ook een enorme opgave.”
Opkomende metropolen
Alle steden blijven enorm groeien, maar Utrecht spant procentueel gezien de kroon. Dit heeft onder andere te maken met de ligging van de stad. Utrecht ligt tussen de drie opkomende metropoolregio’s van Nederland, volgens Jan Latten. De voormalig hoofddemograaf bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en nog altijd hoogleraar sociale demografie aan de Universiteit van Amsterdam, vertelt dat job hoppers, zij die makkelijk en vaak van baan wisselen, er goed aan doen om zo centraal mogelijk te wonen. Belangrijk in een tijd waarin flexbanen en de flex economie een belangrijke rol spelen. “Je bent zo van Utrecht in Den Haag of in Amsterdam of Eindhoven. Er zijn goede ov-verbindingen.”
Klein(er) wonen in de stad vanwege betaalbaarheid
Daarnaast is er volgens de demograaf meer dan voorheen sprake van wat je flex-relaties zou kunnen noemen. We wonen tussen twee relaties vaker (even) alleen. Er zijn anders gezegd steeds meer eenpersoonshuishoudens. Als Alleenstaande ben je een groter deel van je salaris kwijt aan wonen, omdat de kosten niet gedeeld kunnen worden. Hij ziet micro wonen dan ook als een blijvende trend. Dit gaat niet alleen op voor twintigers, maar ook voor andere leeftijden.
Woonwensen kunnen verschillen
Eric Anker onderschrijft dat er een groeiende behoefte is aan kleine betaalbare woningen, maar hij vindt dat consumenten met andere woonwensen ook niet vergeten moeten worden. In zijn optiek wil niet iedereen klein wonen en dit gaat ook op voor jongeren. Ontwikkelaars en bouwers moeten daarom niet alleen focussen op appartementen, maar ook stadswoningen aanbieden. “Dit soort woningen worden makkelijk wegbezuinigd, vanwege de hoge grondprijzen en de sterk gestegen bouwkosten. Maar het is belangrijk om eerst goed te kijken waar de consument behoefte aan heeft.”
Spagaat
Als het om parkeren gaat, maakt hij een voorbehoud als het gaat om de plannen die er nu liggen. Vaak is het zo dat in een nieuwbouwwijk een parkeernorm geldt van 1,3 of 1,5. Dat wil zeggen dat rekening wordt gehouden met een gemiddelde van zeg anderhalve auto per huishouden. In de nieuwbouwwijk die straks langs met Merwedekanaal komt, gaat het om een fors lagere parkeernorm: 0,3. Dit zou erop neerkomen dat ongeveer een op de drie huishoudens de beschikking heeft over een eigen auto. “Dat betekent nogal wat voor de mensen die er gaan wonen. Ik zie een spagaat. Er worden plannen bedacht terwijl de consument er nog niet aan toe is.”
Verknochte autobezitters
Hij denkt dat de nieuwbouwappartementen in deze nieuwe wijk langs het Merwedekanaal ook in trek zullen zijn bij 55-plussers die graag in de stad willen wonen. Juist vanwege de gestegen grondprijzen en bouwkosten is dit de doelgroep die (vanwege opgebouwd vermogen) redelijk makkelijk deze stap kan maken. “En juist die 55-plussers zijn behoorlijk verknocht autobezitters.”
Van provinciestad naar metropool
Utrecht is dankzij alle nieuwbouw die gaande is en nog gaat komen meer een echte stad aan het worden, volgens de makelaar. Dankzij de nieuwbouw langs de Merwedekanaalzone gaat VINEX-wijk Vleuten/Leidsche Rijn meer bij Utrecht horen. Hij roemt verder de architectuur en de nieuwbouw rond het stationsgebied. “En zo groeit Utrecht de komende jaren uit van provinciestad naar metropool. We gaan de hoogte in en er is duidelijk sprake van verdichting.”
Gemeentegrenzen vervagen
Woningzoekenden moeten zich volgens demograaf Jan latten (met het oog op de betaalbaarheid van woningen in de stad) niet blind staren op de stadsgrenzen als woonplek. De stad is meer dan een gemeentegrens en er zijn steeds meer stedelijke regio’s aan het ontstaan. Rond de steden is sprake van goede ov-verbindingen. “Als je net buiten de gemeentegrens woont en er is sprake van goede tramverbindingen, dan woon je eigenlijk ook in de stad. We gaan steeds meer naar stedelijke regio’s, metropoolregio’s.”
