Boven, naast, aan of achter. Rond stations komen steeds meer nieuwbouwhuizen. Handig voor de nieuwe bewoners die meteen gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer en geen eigen auto nodig hebben. Belangrijk ook, omdat de ruimte om te bouwen beperkt is in de stad en de vraag naar nieuwe woningen gigantisch. Veel gemeenten – van groot tot klein – willen de grond rond stations daarom beter benutten. Zo ook Den Haag. VORM Ontwikkeling en MRP Development gaan samen aan de slag in stationsgebied Laan van NOI. “Er komt hier een verticaal dorp op een gebied van ongeveer twee hectare. Het is een klein gebied en dan moet je de lucht in.”
Niek Smook van VORM Ontwikkeling en Jac Huijsmans van MRP Development zitten in het voormalige ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, tegenover station Laan van NOI. De plek waar een nieuw en levendig stukje stad komt. Beide bedrijven zijn sinds 2016 eigenaar van het bijzondere gebouw. Op tafel staat een maquette om te laten zien hoe het stationsgebied er uit moet gaan zien. “De ambitie is om hier een stuk stad te realiseren met woningen, kantoren, retail en een hotel.”
Huidige situatie
De helft van het voormalige ministerie staat leeg. De andere helft is tijdelijk in gebruik. Er wonen statushouders en studenten. Verder hebben startende bedrijven er hun intrek genomen, de Horeca Academie met een restaurant en VORM en MRP Development hebben er een tijdelijk kantoor in aanloop naar de herontwikkeling van het gebied. Het oude gebouw moet stapsgewijs plaatsmaken voor nieuwbouw. Beide partijen verwachten dat ze in 2021 met het eerste deel van de bouwplannen kunnen starten. “Het duurt nog twee jaar voordat we kunnen beginnen. In de tussentijd hebben we veel tijd en energie gestopt in het gebouw. We zijn bezig met placemaking.”
Uithangbord
De tijdelijke bedrijvigheid is goed om nu al aandacht te vestigen op het gebied en de ontwikkelingen die er aan zitten te komen. “Het is een uithangbord voor de ontwikkeling die we gaan doen”, vertelt Jac Huijsmans. “Het gebied moet al gaan leven. Alles wat we hier doen in de tijdelijkheid moet een relatie krijgen met de toekomst. De startups die hier zitten kunnen bedrijven worden en doorgroeien. En dan hebben ze straks misschien wel interesse om hier in de nieuwbouw te gaan zitten.”
Iconisch gebouw
De twee ontwikkelaars hebben eerst nog overwogen of het mogelijk was om het voormalige ministerie te renoveren. Dus geen sloop, maar transformatie. Maar het gebouw is in de woorden van Niek Smook zo bepalend in de context dat daarvan werd afgezien. Een begrijpelijke conclusie: sommigen noemden het gebouw voorheen gekscherend de bunker. “Wat we willen is openheid en transparantie.” Ook de groeiende ambitie van de gemeente om hier een fiks aantal woningen en kantoren te realiseren, zorgde er voor dat gekozen werd voor nieuwbouw. “Bij de ontwikkeling van het gebied ligt de nadruk op twee pijlers. Het gaat om wonen en werkgelegenheid.”
Ongeveer vijftienhonderd woningen
De plannen zijn nog niet voor de volle honderd procent uitgekristalliseerd, maar het is al wel duidelijk dat er ongeveer vijftienhonderd woningen komen. Daarnaast verschijnen er kantoren en speel- en ontmoetingsplekken. Bij het station komt een hoogwaardige stadsentree met veel levendigheid. De woningen zijn voor een belangrijk deel bedoeld voor middeninkomens, maar ook sociale huur en woningen voor het hogere segment. De kleinste appartementen krijgen een oppervlakte van ongeveer 45 vierkante meter en dit kan oplopen tot boven 70 vierkante meter of meer voor het duurdere segment. Het gaat om zowel koop als huur. De doelgroep is van jong tot oud. Jac Huijsmans noemt dit intergenerationeel wonen. “iedereen en met name ook oudere mensen heeft behoefte aan levendigheid.”
In de buurt van het spoor
De torens krijgen een hoogte van 75 meter en ongeveer 130 meter. Vanaf 40 meter hoogte hebben de bewoners (in de verte) uitzicht op zee. Bij het spoor komen een fietsenstalling en andere gemeenschappelijke voorzieningen en commercieel vastgoed. Vanwege de aanwezigheid van het spoor wordt goed gekeken naar de positionering en programmering van de woontorens t.o.v. het spoor. De goede isolatie (kenmerk van het hele nieuwbouwproject) zorgt niet alleen voor dat er minder geluid van buiten kan binnendringen in de woningen, maar dit zorgt ook voor een comfortabel binnenklimaat. Dit betekent comfort en een laag energieverbruik.
Treinen passeren
Voordat de bouw van de torens gaat beginnen, komt er tussen het station en het nieuwe woon- en werkgebied een enorme damwand. Deze fundering op een diepe laag voorkomt dat bewoners en werkenden in de woontorens straks hinder hebben van trillingen als treinen het station passeren.
Verbinding met de buurt
De ontwikkelaars hebben verscheidene informatieavonden georganiseerd voor buurtbewoners, degenen die in de nabijheid van het nieuwbouwproject wonen. Voor sommige omwonenden is het wennen dat er hoogbouw in de buurt komt. “De wijk Bezuidenhout heeft veel charme. Wat wij willen is een verbinding creëren tussen de bestaande bouw en de nieuwbouw. Er komt een vriendelijke loop- en doorsteekroute naar het station. En we gaan er voor zorgen dat het verblijfsklimaat rondom de gebouwen goed is. We planten hier zo’n tachtig bomen.”
AnnA
Het nieuwbouwproject heeft de we naam ‘AnnA’ meegekregen vanwege de ligging aan de Anna van Hannoverstraat. Het ministerie werd om die reden indertijd ook wel de Anna genoemd.
Fantastische locatie
Iedereen (gemeenten, ontwikkelaars en bouwers) investeren in gebieden rond stations en dat is logisch te verklaren. Ook vanwege de mobiliteitsvraagstukken die spelen. Bewoners en werkenden kunnen op een locatie zoals het stationsgebied Den Haag Laan van NOI de trein of de tram pakken. Of de fiets. Er komen deelauto’s voor bewoners en bezoekers, maar het beleid is om het aantal (gewone) parkeerplekken te minimaliseren. “De aantrekkelijkheid van binnenstedelijk wonen en veel mobiliteit maakt dat dit een fantastische locatie is.”
