Wat zijn de grote ontwikkelingen in en de rond de stad als het om wonen gaat? Bewust Nieuwbouw ging in gesprek met Oedsen Boersma van adviesbureau SITE Urban Development. Het werkgebied van SITE is de stad. “We zien met het populairder worden van de stad dat er steeds meer functies bij elkaar komen: werken, wonen, uitgaan. En ook de deeleconomie wordt steeds belangrijker.”
Neem het gebied rond de Bijlmerbajes. Op de plek waar de oude gevangenis in Amsterdam-Oost staat, komt een nieuwe woonwijk. Eén toren van de gevangenis blijft staan, de andere vijf worden gesloopt. In de nieuwe stadswijk Bajes Kwartier komen 1350 woningen. “De hele omgeving transformeert zich tot levendig woongebied waar ook gewerkt wordt en veel voorzieningen komen op het gebied van horeca, sport, groen en water. Dat is om een andere manier stadmaken dan we in het verleden deden. En ook de relatie werk en woonplek is anders dan voorheen.”
Alle leeftijden zien de stad wel zitten
De trek naar de stad is een robuuste ontwikkeling, volgens Oedsen Boersma. Dat komt mede omdat de stad – die van oudsher al een grote aantrekkingskracht heeft op jonge mensen – ook als steeds aantrekkelijker wordt ervaren door oudere mensen en gezinnen. Dit heeft meerdere redenen. Voor werkenden is het steeds belangrijker om op een strategische plek te wonen om aan werk te komen of ander werk te vinden. Flexibiliteit speelt een belangrijke rol. Daarnaast waarderen ouderen steeds meer het voorzieningenniveau in de stad en studenten blijven na hun studie graag in de stad wonen. “Ze willen na hun studie genieten van de rijkdom van de stad.”
De stad verandert in rap tempo
Een ding is duidelijk. We maken anders gebruik van de stad, de voorzieningen die er zijn. Neem de bibliotheek. Vroeger was het een plek om boeken te lenen. Vandaag is het steeds meer een ontmoetingsplek. “Je leeft in de stad. Maakt je eigen combinaties van plekken die je tot je eigen plek gaat rekenen.”
Compacter wonen
Deze trend is ook terug te zien in hoe we wonen in de stad. Dit heeft voor een deel te maken met schaarste en het gegeven dat wonen (met name in de stad) duur is. Dit vraagt om compactere woonvormen. Maar ook omdat de stad zoveel te bieden heeft, zijn de behoeftes binnenshuis aan het veranderen. “Een kleine keuken kan voor sommigen volstaan, omdat we steeds meer buiten de deur eten.”
Jonas en andere nieuwe woonconcepten
Het delen van voorzieningen gaat ook steeds meer een rol spelen binnen woonprojecten. Zo is gebiedsontwikkelaar SITE Urban Development betrokken bij de ontwikkeling van Jonas, een project dat in 2020 van de grond moet komen in IJburg Amsterdam. Vastgoedontwikkelaar en vastgoedbelegger Amvest is de initiatiefnemer. Het gebouw krijgt een centrale huiskamer. Zo’n gemeenschappelijke ruimte wordt steeds belangrijker in grote steden, volgens Oedsen Boersma. Het hoeft overigens niet letterlijk een huiskamer te zijn. Het kan net zo goed een gemeenschappelijke keuken zijn. “Die je af en toe kunt gebruiken als je een keer groot wilt uitpakken of voor specifieke activiteiten.”
Er komen nog meer collectieve ruimtes in dit gebouw met circa 250 appartementen. In het verlengde van de gemeenschappelijke huiskamer – in de buik van Jonas – kunnen bijvoorbeeld ruimtes komen die gebruikt kunnen worden voor creatieve activiteiten of hobby’s. Er komt ook een filmzaal. En werkplekken voor ZZP’ers en kantoorruimtes voor ondernemers. Zo komen de functies wonen, werken en vrije tijd bij elkaar in één gebouw.
HUT, James en Change=
De concept- en gebiedsontwikkelaar van SITE komt met nog een paar voorbeelden om te laten zien hoe de wensen van woonconsumenten in de grote steden aan het veranderen zijn en hoe het idee van de deeleconomie steeds meer een plek krijgt. Hij noemt HUT, James en Change=. Bij HUT gaat het om volledig ingerichte appartementen in Amsterdam. Online Magazine Mixed Grill noemt het een plug & play-woonconcept omdat wonen en technologie samengaan in deze compacte appartementen.
Verwey Vastgoed is volgens Oedsen Boersma al enige tijd bezig met het concept James. ”In ongeveer vijftien projecten – zowel huur als koop – kunnen de bewoners hier gebruik van maken.” James is dus een soort huismeester die extra services biedt aan huurders en kopers van een appartement. En Change=, een huisvestingsconcept voor werkende jongvolwassenen, met gemeenschappelijke voorzieningen, zoals een atrium, mediacentrum, restaurant en wasserette. Op de website van Change= staat dat het na Amsterdam ook wooncomplexen wil realiseren in andere grote steden zoals Den Haag, Utrecht, Eindhoven en Groningen.
Extra services en het prijskaartje voor woonconsumenten
Maar wat zijn de kosten van die extra voorzieningen in de wooncomplexen in grote steden? Uiteraard hangt het sterk af van wat er aan extra’s geboden wordt. Gemeenschappelijke woonkamer, zwembad, deelauto of een bakker die een paar keer per week brood levert? Als het om Jonas gaat dan ziet Oedsen Boersma het zo. Iedereen betaalt mee voor de gemeenschappelijke woonkamer en een paar andere diensten die gemeenschappelijk zijn. Wie daarbovenop bijvoorbeeld nog gebruik wil maken van een creatieve ruimte betaalt nog wat extra aan servicekosten.
Andere kosten wegstrepen
Het is volgens economisch-geograaf Oedsen Boersma belangrijk om anders naar het eigen huishoudboekje te kijken als het om kosten gaat van gemeenschappelijke voorzieningen. Het betekent immers dat u andere kosten kunt wegstrepen. Een deelauto kan een eigen auto overbodig maken. Ander voorbeeld: u kunt in uw koopappartement investeren in een kleinere keuken, want er is ook een gemeenschappelijke keuken. “Voor mensen die nog steeds een vaste telefoonaansluiting hebben of de afschrijving van hun eigen auto niet calculeren, kunnen de kosten van gemeenschappelijke voorzieningen als hoog worden ervaren. Mogelijk zijn dat ook niet de mensen die enthousiast worden.”
Delen steeds meer noodzaak
Hij verwacht dat we aan de vooravond staan van meer collectiviteit in combinatie met wonen. Dat is ook hoognodig. “Kijk naar het milieu en het vastlopen van de infrastructuur. Het is echt noodzakelijk om de komende jaren meters te maken en dingen te delen. We moeten anders tegen bezit en gebruik gaan aankijken.”
Coverfoto: artist impression Jonas Amsterdam
