Het is een proeftuin en een plan met hoge ambities. In Utrecht, langs het Merwedekanaal, komt een nieuwe wijk Merwede, waar geen auto’s in het straatbeeld voorkomen. Het gaat om een stadswijk met circa zesduizend woningen. Een paar kilometer verderop in Leidsche Rijn komt een nieuwbouwwijk met zeventig woningen. Ook hier geen auto’s in het zicht van de bewoners. Parkeren gebeurt in plan Energiek in een garage die half onder de woningen is geplaatst. De focus ligt bovendien steeds meer op gedeelde mobiliteit. “Bezit is niet meer het uitgangspunt. Het gaat om gebruik”, zegt Martijn Stemerdink van Janssen de Jong Projectontwikkeling.
Het gaat om twee projecten van een heel andere orde. Grootschalig versus kleinschalig en een hoogstedelijke mix van woningen versus voornamelijk grote en duurzame gezinswoningen. De gemene deler is mobiliteit. Of eigenlijk: nieuwe vormen van mobiliteit. De ontwikkelaar is betrokken bij beide nieuwbouwprojecten. “Mobiliteit en vastgoed. Het speelt in alle steden. Iedereen is er mee bezig. Steden mogen niet dichtslibben.”
De bouwplannen langs het Merwedekanaal
Op de bovenste verdieping van het oude kantoorpand aan de Europalaan in Utrecht vertelt Martijn Stemerdink over de plannen van Janssen de Jong Projectontwikkeling om samen met de gemeente en vijf marktpartijen een stadswijk te bouwen in het omliggende gebied. Merwede, een langgerekte strook langs het Merwedekanaal, biedt veel kansen. Er zijn dringend nieuwe woningen nodig (zowel koop als huur) en het oude bedrijventerrein is goed gesitueerd ten opzichte van de binnenstad en de uitvalswegen.
Het pand waar Janssen de Jong Projectontwikkeling zit, een gebouw dat twaalf jaar heeft leeggestaan, biedt nu ook tijdelijk onderdak aan creatieve bedrijven. De bouw van woningen in het gebied gaat in 2020 beginnen en vanaf 2021 kan er gewoond worden. De ontwikkeling van het hele gebied zal zo’n vijftien jaar in beslag nemen.
De parkeerbalans en mobiliteit
Als het om mobiliteit gaat zetten de deelnemende partijen, inclusief de gemeente, in op het autovrij houden van de ruimte rond de woningen. Het idee is dat parkeren alleen mogelijk zal zijn aan de rand van de wijk, in garages. Wat het plan vooral bijzonder maakt zijn de mobiliteitshubs die er moeten komen. Daar kunnen bewoners straks een deelauto ophalen of een deelfiets.
Het mobiliteitsconcept voor Merwede gaat ook uit van een andere parkeernorm dan we gewend zijn. Niet één of meerdere auto’s per huishouden maar een zeer lage norm: waarschijnlijk 0,3 of lager. Dat zou betekenen dat maximaal drie op de tien huishoudens over één auto beschikken in dat gebied. De deelauto’s en een uitgebreid ov-netwerk moeten uitkomst bieden.
Delen geen bezwaar
De bereidheid om auto’s (en fietsen) te delen neemt toe, volgens Martijn Stemerdink. Zeker onder jongeren. En ook binnenstedelijk waar de ruimte beperkt is groeit de interesse om mobiliteit te delen. Door minder ruimte te maken voor parkeerplekken voor auto’s zijn de woningen ook betaalbaarder. Op eenzelfde stukje grond kunnen dan meer woningen gebouwd worden.
De ontwikkelingsmanager vertelt dat er ook gebruik gemaakt zal worden van apps, zodat gebruikers van bijvoorbeeld deelauto’s makkelijk de regie hebben en houden. Zo kunnen ze aangeven wanneer we over een auto of fiets willen beschikken. Makkelijk en efficiënt. Hij verwacht dat er veel initiatieven zullen komen en dat er meerdere aanbieders zullen opstaan.
Lees verder onder de afbeelding
Nieuwe ontwikkelingen en innovaties
Martijn Stemerdink denkt overigens dat er nog tal van veranderingen en innovaties voor de deur staan als het gaat om mobiliteit. Hij noemt de zelfrijdende auto. Duidelijk is in ieder geval dat de ambities als het gaat om mobiliteit in het gebied hoog zijn. Vandaar dat het goed is dat het plan samen met de gemeente en vijf andere marktpartijen wordt uitgevoerd. “We werken aan het beste plan voor dit gebied. Het is beter als je dat gezamenlijk doet, goed samenwerken leidt tot iets moois.”
Deelmobiliteit in nieuwbouwplan Energiek in Leidsche Rijn
De bouw van de zeventig woningen in Leidsche Rijn zal een veel kortere periode in beslag nemen. De verkoop gaat eind dit jaar beginnen en de bouw kan in 2019 van start gaan en waarschijnlijk een jaar later worden afgerond. Janssen de Jong Projectontwikkeling won de tender voor deze gebiedsontwikkeling. Ook in dit plan ligt de ambitie hoog als het gaat om het inbrengen van nieuwe vormen van mobiliteit. De parkeernorm zal weliswaar hoger liggen dan in het hoogstedelijke Merwede: “We denken dat we één parkeerplek per woning gaan toevoegen. Zodat in ieder geval de tweede auto de deur uit kan.”
‘Pay as you go’
De ontwikkelaar wil in plan Energiek een aantal basisauto’s voor algemeen gebruik neerzetten die door de bewoners gebruikt kunnen worden. Janssen de Jong Projectontwikkeling denkt aan 3 tot 7 deelauto’s. Als blijkt dat er meer nodig zijn kan het aantal worden opgevoerd. Belangrijk is dat de bewoners in het begin niet misgrijpen. Het principe zal zijn dat gebruikers van de deelauto een gratis tweejarig abonnement krijgen voor het gebruik van de deelauto’s. In Merwede zal een het principe van pay as you go gebruikt worden. Gebruikers betalen alleen wanneer ze ook daadwerkelijk gebruik maken van de dienst.
Vernieuwend karakter
Het leuke aan beide projecten vindt Martijn Stemerdink het vernieuwende karakter als het gaat om mobiliteit. Waarbij hij nog aantekent dat de omvang van het project in de Merwedekanaalzone uniek is. Juist door samen te werken met andere partijen kan het beste plan voor het gebied van de grond komen. Ook al blijft het natuurlijk spannend omdat de bouw van deze stadswijk vele jaren beslaat en niet duidelijk is of de wetgeving en het beleid van de gemeente in de tussentijd worden aangepast. Ook al blijft het belangrijk om een stuk flexibiliteit in te bouwen in de plannen, het geloof en de ambitie zijn er.
