Waar of niet? Infraroodpanelen als verwarming is goed idee

Zonnepanelen werken alleen als de zon schijnt. Het raam mag niet open bij balansventilatie. En isolatie van spouwmuren leidt tot vochtproblemen. Over energiezuinig wonen wordt van alles beweerd. Maar wat is waar? In de rubriek ‘Waar of niet?’ scheiden we feiten van fabels. Deze keer buigen we ons over infraroodpanelen.

De bewering:

“Infraroodpanelen als verwarming voor uw (nieuwbouw-) huis is een goed idee”

Waar of niet?

Niet waar, zeggen diverse deskundigen. Ook al klinkt hier en daar een kleine mits.

De aanleiding

Verwarming met infrarood stralingspanelen wordt nogal eens aangeprezen als een goed alternatief voor aardgas in energiezuinige nieuwbouwwoningen. Het zou goedkoop, comfortabel en energiezuinig zijn. Is dat juist? Op verzoek van het Lente-akkoord heeft adviesbureau DWA de toepassing van IR-verwarming geanalyseerd. Conclusies waren onder meer dat de gebruikskosten hoger zijn dan andere aardgasvrije systemen en dat de beloofde voordelen onvoldoende zijn onderbouwd. Bewust Nieuwbouw legde de uitkomsten voor aan een aantal specialisten uit de sector en vroeg aan hen in hoeverre ze de mening van DWA delen. En nog concreter: Of is het gebruik van infraroodpanelen misschien toch een goed idee is?

De mening van Vereniging Eigen Huis

John Kersemakers, bouwkundig specialist bij Vereniging Eigen Huis: “Eigenlijk niet, infraroodpanelen als hoofdverwarming kan alleen uit als de warmtevraag van de woning zeer beperkt is. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een Passiefhuis. Bij minder geïsoleerde en kierdichte woningen is infrarood verwarming alleen zuinig als slechts een klein deel van een kamer tijdelijk wordt verwarmd in plaats van een complete ruimte of een gehele woning. Infraroodpanelen zijn het meest efficiënt bij  een ruimte met een hoog plafond, als u de ruimte snel wilt opwarmen en als u deze ruimte af en toe gebruikt.”

De mening van Nieman Raadgevende Ingenieurs

Harm Valk, partner en senior adviseur bij Nieman Raadgevende Ingenieurs: “Niet waar. Infraroodpanelen zijn goedkoop in aanschaf, maar duur in gebruik als hoofdverwarming. Als bijverwarming kunnen ze onder voorwaarden een slimme toepassing zijn, bijvoorbeeld in ruimten die maar kort verwarmd worden. Zelfs dan zijn extra voorzieningen nodig (open raam-detectie, timer) om te voorkomen dat de elektriciteitsrekening te ver oploopt. Let ook op het warm tapwater. Hiervoor is in woningen met infraroodverwarming een apart toestel nodig; vaak is dat een elektrische boiler, die ook erg onvoordelig is in stroomverbruik. Zelf opwekken van de benodigde elektriciteit met zonnepanelen (PV) is maar gedeeltelijk een oplossing. Denk eraan dat bij de grootste warmtebehoefte (in het stookseizoen) de opbrengst van zonnepanelen laag is. In de meeste gevallen is een warmtepomp een betere keuze. De meerkosten zijn in een paar jaar terug te verdienen door de veel lagere stroomkosten.”

De mening van Stichting VACpunt Wonen

Nelleke Nelis van Stichting VACpunt Wonen: “Ik heb weinig ervaring met infraroodpanelen. Ik heb er slechts één keer mee te maken gehad en toen ging het om bestaande bouw waar een probleem was met de nieuwe aanbouw (geïsoleerd niveau 2013). De aanbouw was niet warm te krijgen, vandaar de poging om de situatie te verbeteren met infraroodpanelen. Dat heeft niet geholpen.”

De mening van Technisch Adviesbureau Crone

Hans Crone van Technisch Adviesbureau Crone: “Dat kán een goed idee zijn, maar ook niet. Ten eerste is een infraroodpaneel een vorm van ‘elektrische weerstandsverwarming’, principieel gelijk aan elektrische radiator of convector. Dat betekent dat 1 kWh elektriciteit 1 kWh warmte levert. Bij een warmtepomp levert 1 kWh elektriciteit 3 tot 6 kWh warmte (afhankelijk van het type). Dat wetende zou je zeggen ‘neem altijd een warmtepomp’, maar zo’n apparaat is duur en complex en daarom niet altijd een slim idee. Bijvoorbeeld voor een ruimte die maar af en toe en dan niet al te lang wordt verwarmd, kan een elektrische radiator of infraroodpaneel een goede keuze zijn. Leveranciers van infraroodpanelen beweren vaak dat hun panelen héél anders zijn dan ‘gewone’ elektrische verwarming en véél zuiniger. Maar helaas is dat nog nooit plausibel aangetoond. In tegendeel, deskundigen op dit terrein (bouwfysici) hebben wél aangetoond dat die leveranciers ongelijk hebben.”

“Wanneer is een infraroodpaneel wel het overwegen waard? Als u niet de hele ruimte wilt verwarmen, maar een deel ervan. Dat kan bijvoorbeeld een werkplek zijn. Zo’n paneel geeft vooral stralingswarmte, zodat niet alle lucht in de ruimte verwarmd hoeft te worden voordat u iets voelt. Maar let op, als u lang warmte nodig heeft, wordt uiteindelijk de héle ruimte warm en dan verschilt het energieverbruik niet veel meer van dat van een radiator of convector. Het is ook belangrijk dat u zich realiseert dat straling u moet kunnen ‘zien’. Als u bijvoorbeeld een infraroodpaneel boven uw werktafel hangt, dan kunt u koude benen krijgen, omdat die in de ‘schaduw’ van de tafel zitten. In de meeste gevallen is een elektrische radiator de beste keuze, omdat die zowel stralings- als luchtwarmte geeft. En dan kunt u hem natuurlijk dicht bij u zetten, zodat u de stralingswarmte goed voelt.”

Welke bewering wilt u voorleggen aan de kenners?

Kent u ook een veelgehoorde bewering over energiezuinig wonen? En wilt u dat onze kenners daar een oordeel over vormen? Stuur ons dan een mail via redactie@bewustnieuwbouw.nl. De meest prikkelende beweringen leggen we aan de deskundigen voor en komen terug in deze rubriek.

Meer informatie: