Wonen: de buurt nog belangrijker dan de woning zelf

Geluk zit spreekwoordelijk in een klein hoekje, maar als het om uw nieuwbouwhuis gaat is ook de buurt van groot belang. Uit onderzoek van het CBS blijkt dat de openbare ruimte voor onze tevredenheid belangrijker is dan de woning. De binding met de buurt draagt sterk bij aan ons geluksgevoel. Nog meer dan de woning zelf. Bewust Nieuwbouw ging in gesprek met Kyra Kuitert en Rosemarie Maas, auteurs van het boek Prettige Plekken, en Jan Latten. Hij is hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en verbonden aan het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Over de rol van de buurt zegt hij: “Binnen de muren zie je geen mensen.”

Verbondenheid met de buurt

De buurt moet veilig voelen, groen en kindvriendelijk zijn en ook gezondheid speelt een rol, dus uitnodigen om te bewegen. Kyra Kuitert noemt een paar punten waarop een buurt goed kan scoren bij omwonenden. En minstens zo belangrijk: het moet het ontmoeten stimuleren. Volgens Jan Latten gaat het om de balans tussen binnen en buiten. Ook hij noemt veiligheid een belangrijke ingrediënt als het gaat om thuis voelen in uw buurt. Hij voegt daar gezelligheid en geborgenheid aan toe. “Woonconsumenten willen vrijheid achter de voordeur en zoeken verbondenheid met de buurt.”

Tevreden met de woonomgeving

Ter onderbouwing een paar cijfers. Uit het onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) bleek eerder dat ruim negen van de tien volwassenen die aangeven tevreden te zijn met hun woning of woonomgeving, tevreden zijn met hun leven. Gaat het puur en alleen over een sterke binding met de buurt, met andere woorden de sociale cohesie, dan zegt zelfs 97 procent tevreden te zijn met hun leven. Een sterke binding met de buurt draagt dus nog meer bij aan ons welbevinden dan de woning zelf.

Meer eenpersoonshuishoudens

Er is sprake van een duidelijke tendens als het gaat om de rol en de beleving van de buitenruimte. Dat de buurt een steeds belangrijkere rol is gaan spelen in ons leven heeft onder andere te maken met de toename van het aantal eenpersoonshuishoudens. “We willen wel alleen leven, maar niet alleen zijn”, zegt demograaf Jan Latten van de UvA.

Groeiend aantal ouderen

Ook de vergrijzing speelt mee. De mobiliteit neemt af met het verstrijken van de jaren en de behoefte om aansluiting te hebben in de buurt neemt dan juist toe. In dit kader noemt Rosemarie Maas ook de beweegvriendelijkheid in de woonomgeving. Het moet eenvoudig zijn om met een rollator op pad te gaan. Het liefst zo min mogelijk obstakels, winkels op loopafstand en bijvoorbeeld bankjes in de buurt waar bewoners kunnen uitrusten, rondkijken en bijpraten. “Er moeten trefpunten zijn waar mensen elkaar kunnen ontmoeten.”

Steeds meer groen

Het is opvallend – en het helpt ook bij de beleving van de woonomgeving – dat er sprake is van een revival als het gaat om groenvoorzieningen in de buurt. Dit heeft deels te maken met de klimaatopgave waar we voor staan. Zo kan meer groen in de woonomgeving er voor zorgen dat er bij veel regenval minder problemen ontstaan door wateroverlast. Groen in de leefomgeving is duurzaam en het helpt ook bij het creëren van prettige plekken. Jan Latten noemt dit sociale duurzaamheid.

Kyra Kuitert ziet het ook als een kans om de woonomgeving verder te vergroenen nu we voor een enorme opgave staan vanwege de energietransitie. We gaan van het aardgas af en daardoor moet elke straat tot aan de voordeur ‘open’. “Dit is een kans om de woonomgeving opnieuw in te richten.”

Nieuwbouwwijken en de buurt

Als het om nieuwbouw gaat, ligt er volgens Rosemarie Maas een belangrijke taak voor ontwerpers en architecten. Het begint volgens haar met een goede stedenbouwkundige opzet van een wijk en of de openbare ruimte vervolgens aansluit bij de wensen van de nieuwe bewoners. Windhinder, bezonning, de inpassing van de wegen en aantrekkelijke architectuur zijn voor een groot deel bepalend of een openbare ruimte prettig wordt of niet. Maar ook dingen als ruimte voor kinderen om te spelen en te sporten.

Geslaagd nieuwbouwproject

De auteurs van Prettige Plekken vinden de focus op kwaliteit van de leefomgeving heel terecht en noemen een geslaagd nieuwbouwproject in Culemborg om aan te geven wat een goed ontwerp kan betekenen voor de bewoners. De woningen in de nieuwbouwwijk EVA-Lanxmeer staan in een hoefijzervorm en hebben een eigen achtertuin. In het midden is een gemeenschappelijke binnentuin aangelegd. Het zorgt voor sociale cohesie. “Het is een plek waar het moeilijk is eenzaam te zijn.”

Afbeelding: luchtfoto nieuwbouwproject EVA-Lanxmeer